de geschiedenis - westerweelgroep

De gekleurde vakjes uit het monument (je kan ook zoeken op bijvoorbeeld plaats) laten vaders, moeders, kinderen zien. Een groot rode lijn betekent een kindertehuis dat is leeggehaald. Een andere lijn, een zieken en ouderenhuis.
Zo kom ik op de Westerweel groep. In 1934 is in de Wieringermeer, nabij het dorp Nieuwesluis, een agrarisch opleidingcentrum opgericht om Duitse vluchtelingen tussen de 18 en 24 jaar op te vangen. Officieel heette het Werkdorp der Stichting Joodse Arbeid. Het dorp kreeg de status van hachsjara-instelling, waarmee de leerlingen de mogelijkheid kregen na hun opleiding naar Palestina te emigreren. Het Werkdorp werd in 1941 op last van de bezetter gesloten. Een deel van de bewoners is tijdens een grote razzia in Amsterdam opgepakt en naar Mauthausen gedeporteerd. Andere oud-Werkdorpers hebben deelgenomen aan de verzetsactiviteiten van de zogenaamde Westerweel-groep

Geschreven door:door Pam Emmerik in het NRC:
Die geschiedenis begint in Nederland, na de Duitse inval, toen jonge joodse zionisten, de Palestina-pioniers, hals over kop moesten zien onder te duiken. Twee van hun begeleiders, Joachim Simon en Menachem Pinkhof, namen samen met de pacifistische onderwijzer Joop Westerweel het initiatief om adressen te zoeken voor de onderduikers. Al snel werd pijnlijk duidelijk dat de meesten van hen maar voor korte tijd ergens onderdak konden krijgen. Hun overplaatsing was steeds opnieuw uiterst riskant, dus diende er een andere oplossing komen. De verzetsgroep besloot een vluchtroute naar Spanje te gaan zoeken. Bij de eerste poging werd gebruik gemaakt van een bestaande smokkelaarsorganisatie. Die vroeg een smak geld, maar dat bleek geen garantie. Nadat de vluchtelingen de Belgische grens overgestoken waren, werden ze door de smokkelaars regelrecht naar de Gestapo in Brussel gebracht, die ze doorstuurde naar Auschwitz.
Daarna hield de Westerweel-groep alles in eigen hand. De vluchtelingen werden over de Belgische grens gesmokkeld en reisden door naar Parijs, waar een aantal van hen zich vestigde. Bij het smokkelen werd gebruik gemaakt van vervalste Marschbefehle, werk- en reisdocumenten voor Nederlandse, Belgische en Franse arbeiders die door de Duitsers waren opgeroepen om aan de Atlantikwall te komen werken. Deze methode bleek een succes te zijn, maar dat succes had een zotte keerzijde. Er arriveerden zoveel vluchtelingen in Parijs dat het netwerk van verzetsstrijders ter plaatse overbelast raakte. Daarop besloot de Westerweel-groep de Marschbefehle op een wel heel gewaagde manier te gebruiken. In plaats van ze te laten onderduiken in Parijs tot ze konden doorreizen naar Spanje liet men de vluchtelingen - stuk voor stuk hardstikke joods - zich met hun vervalste papieren aanmelden als Nederlandse arbeiders bij de Duitse werkverschaffingsprojecten. Zo kwam het dat er Palestina-pioniers werkten aan de Atlantikwall en eten, onderdak en zelfs salaris van de Duitsers ontvingen totdat ze een teken kregen dat ze konden doorreizen naar Spanje om van daaruit hopelijk Israël te bereiken.
Telegramstijl
Menachem Pinkhof, een van de schaarse overlevenden van de Westerweel-groep, schreef er na de oorlog, in telegramstijl, alsof hij geen tijd meer had te vermorsen, over: 'Verlaten ghetto van Amsterdam. Kale hotelkamers in Parijs. Volle nachttreinen naar het zuiden, tussen Duitse soldaten. Een Europa dat omgeploegd werd. Late uren in donkere steden. De zorg voor jonge mensenlevens in onze handen. De vuren van Auschwitz brandden in de nacht, en wij geloofden in het leven.'